काठमाडौ । आज लेलिन दिवस, अर्थात् रुसी क्रान्तिका अगुवा नेता तथा मार्क्सवादी विचारक भ्लादिमिर इलिच उल्यानोभ ‘लेलिन’को जन्मदिवस, नेपालमा समेत विभिन्न कार्यक्रमहरूका साथ मनाइदैँ छ।
लेलिनको जन्म सन् १८७० अप्रिल २२ मा रसियाको सिम्बिर्स्क (हाल उल्यानोभ्स्क) शहरमा भएको थियो। उनले कार्ल मार्क्सका सिद्धान्तहरूलाई व्यवहारमा उतार्दै सन् १९१७ मा बोल्शेभिक क्रान्तिको नेतृत्व गरेका थिए, जसको फलस्वरूप विश्वको पहिलो समाजवादी राज्यको स्थापन भयो।
नेपालमा पनि लेलिनको विचारधाराले गहिरो प्रभाव पारेको मानिन्छ। आजको दिनमा वामपन्थी दलहरू, मजदुर संघ–संस्था र प्रगतिशील युवाहरूले लेनिनको सम्झनामा विविध कार्यक्रमहरू आयोजना गरेका छन्। विभिन्न स्थानहरूमा विचार गोष्ठी, पुष्प अर्पण कार्यक्रम, पुस्तक प्रदर्शनी तथा लेनिनको जीवनीबारे चर्चा गरिएको छ।
लेलिनको त्याग, संघर्ष र दूरदर्शिता र क्रान्तिप्रतिको समर्पण सदैव स्मरणीय छ । वर्तमान सन्दर्भमा समेत सामाजिक न्याय, समानता र श्रमिक अधिकारका लागि लेलिनका विचार अझै सान्दर्भिक रहेको बताए।
आजको दिन विशेष गरी युवाहरूमा क्रान्तिकारी चेतना अभिवृद्धि गर्ने अवसरको रूपमा समेत लिइएको छ।
यहाँ लेलिनका केही प्रसिद्ध र महत्वपूर्ण भनाइहरू छन्, जसले उनको विचारधारा र दर्शन झल्काउँछ:
१. “सत्तालाई केवल क्रान्तिबाट नै प्राप्त गर्न सकिन्छ।”
— उनले सत्ताको परिवर्तन शान्तिपूर्ण तरिकाले सम्भव नहुने विश्वास गर्थे।
२. “हामीले सिक्नु, सिकाउनु र फेरि सिकिरहनुपर्छ।”
— लेनिन शिक्षाको निरन्तर प्रक्रिया र जनताको चेतनामा विश्वास राख्थे।
३. “क्रान्ति भन्नाले केवल पुरानो संरचनाको अन्त्य मात्र होइन, नयाँ समाजको सुरुवात पनि हो।”
४. “श्रमिक वर्गबिना क्रान्ति सम्भव छैन।”
— उनको विचारमा श्रमिक वर्ग नै परिवर्तनको मुख्य शक्ति हो।
५ “विश्वका मजदुरहरू एक हौ!”
— यो भनाइ अन्तर्राष्ट्रिय श्रमिक एकताको प्रतीक हो।
६. “स्वतन्त्रता केवल अधिकार होइन, जिम्मेवारी पनि हो।”
७. “कसैको पनि विचारधारा उसको व्यवहारमा देखिन्छ, केवल शब्दमा होइन।”
८. “राज्य भनेको एउटा वर्गद्वारा अर्को वर्गमाथिको दमन गर्ने यन्त्र हो।”
— उनले राज्य संरचना सधैं निष्पक्ष नहुने तर्क गरे।
९. “धैर्य र अनुशासन क्रान्तिको प्रमुख हतियार हुन्।”
१०. “क्रान्तिका दुश्मनहरू प्राय: शिक्षित, धनी र स्वार्थी हुन्छन्।”
११. “क्रान्तिकारी हुनु भनेको केवल नारा लगाउनु होइन, वैज्ञानिक ढंगले सोच्न र काम गर्न जान्नु हो।”
१२. “पुँजीवादले श्रमिकलाई केवल उपभोगको साधन बनाउँछ, तर समाजवादले मानवीय मूल्य दिन्छ।”
