सरकारको खर्च आम्दानी भन्दा बढी, विकास खर्च भने कमजोर

काठमाडौँ । चालु आर्थिक वर्षको चौमासिक अवधिसम्म सरकारको आम्दानीभन्दा खर्च बढी देखिएको छ। महालेखा नियन्त्रक कार्यालयको तथ्याङ्कअनुसार फागुन मसान्तसम्ममा सरकारले रू ७ खर्ब ३८ अर्ब ८२ करोड १३ लाख मात्र आम्दानी गर्दा खर्च भने रू ८ खर्ब ३९ अर्ब ३५ करोड ६० लाख पुगेको छ। यसअनुसार सरकारको घाटा रू १ खर्ब ५३ करोड ४७ लाख पुगेको छ।

सरकारले चालु आर्थिक वर्षका लागि रू ३ खर्ब ५२ अर्ब ३५ करोड ४० लाख पूँजीगत खर्च (विकास खर्च) का लागि विनियोजन गरेको थियो। तर फागुन मसान्तसम्ममा जम्मा २३.३७ प्रतिशत अर्थात् रू ८२ अर्ब ३३ करोड ६० लाख मात्र खर्च भएको देखिन्छ।

चालु खर्चतर्फ रू ११ खर्ब ४० अर्ब ६६ करोड ४५ लाख विनियोजन भएकामा हालसम्म ५१.२१ प्रतिशत अर्थात् रू ५ खर्ब ८४ अर्ब १२ करोड ७८ लाख खर्च भइसकेको छ। वित्तीय व्यवस्थापनतर्फ ४७.०७ प्रतिशत खर्च भएको छ।

यस वर्ष सरकारको लक्ष्यअनुसार रू १४ खर्ब ७१ अर्ब ६२ करोड ९५ लाख राजस्व संकलन गर्नुपर्नेमा हालसम्म ५०.२ प्रतिशत मात्र उठाइएको छ। कर राजस्वतर्फ ४९.७४ प्रतिशत (रू ६ खर्ब ३८ अर्ब ७९ करोड ९० लाख) र गैरकर राजस्वतर्फ ६०.३६ प्रतिशत (रू ८१ अर्ब ५४ करोड ७७ लाख) मात्र संकलन भएको छ।

सरकारले चालु आर्थिक वर्षमा रू ५२ अर्ब ३२ करोड ६५ लाख वैदेशिक अनुदान उठाउने लक्ष्य राखेको थियो। तर फागुन मसान्तसम्म जम्मा १७.५१ प्रतिशत मात्र अर्थात् रू ९ अर्ब १६ करोड २५ लाख मात्र प्राप्त भएको छ।

राजस्व संकलन कमजोर, विकास खर्च सुस्त, तर चालु खर्च उच्च भएकाले अर्थतन्त्रमा दबाब बढ्ने विश्लेषकहरू बताउँछन्। खर्च र राजस्वबीच सन्तुलन कायम गर्न सरकारलाई आर्थिक अनुशासनमा ध्यान दिनुपर्ने आवश्यक देखिएको छ।